الزامات گیج فشار طراحی ایمن
طبق استاندارد EN 837-1 گیج فشار طراحی ایمن باید شرایط زیر را برآورده کند:
- آزمون آزاد سازی انرژی
- ماده ضد انفجار برای شیشه ( شیشه لمینیتی یا پلاستیک ضد انفجار)
- صفحه پشت بیرون جهنده
آزمون آزاد سازی انرژی، ترکیدن یا شکسته شدن المنت فشار را با پر کردن داخل بدنه با گاز پر فشار شبیه سازی می کند.
عملکرد گیج فشار در طول آزمون اگر هیچ تکه یا سیالی به سمت روبروی گیج پرتاب نشود،رضایت بخش خواهد بود .
انواع گیج فشار طراحی ایمن
استاندارد EN 837-1 برای گیج های فشار، سه کد S1، S2 و S3 را برای سطوح مختلف ایمنی مشخص کرده است.
- S1
- S1 کد طراحی برای گیج فشار با توپی بیرون جهنده یا صفحه پشت بیرون جهنده است.
- S2
- S2 کد طراحی برای گیجهای فشار طراحی ایمن با اندازه صفحه 40 تا 80 میلیمتر بدون صفحه محافظ است.
- در طراحی کد S2، گیج فشار هر سه شرط گیج فشار طراحی ایمن (آزمون آزاد سازی انرژی، شیشه ضد انفجار و صفحه پشت بیرون جهنده) را برآورده می سازد.
- S3
- S3 ،کد طراحی برای گیج های فشار طراحی ایمن با اندازه صفحه از 40 تا 250 میلیمتر و دارای صفحه محافظ جلو می باشد.
- طراحی S3 بالاترین سطح ایمنی برای گیج های فشار را دارا می باشد.
- گیج فشار با کد طراحی S3، نه تنها الزامات گیج طراحی ایمن را برآورده می سازد، بلکه صفحه محافظ جلو را نیز دارد.
طبق استاندارد EN 837-1، دو نوع گیج فشار طراحی ایمن است:
- گیج فشار طراحی ایمن با صفحه محافظ جلو ( S2 )
- گیج فشار طراحی ایمن با صفحه محافظ جلو ( S3 )
کاربرد گیج فشار طراحی ایمن
مدرک مشخصات طراحی پروژه اولین مرجع برای تعیین درجه ایمنی طراحی گیج فشار است.
اگر اطلاعات مدرک مشخصات طراحی پروژه کافی نبود، آنگاه استاندارد EN 837-2 می تواند مرجع خوبی در این خصوص باشد.
استاندارد EN 837-2 معیار و شاخص حداقل الزامات ایمنی برای گیج فشار بوردن را بصورت زیر ارایه کرده است:
بر اساس استاندارد EN 837-2 برای گیج های فشار پر شده با مایع در سرویسهای مایع، استفاده از توپی بیرون جهنده ( کد طراحی S1 ) به عنوان طراحی ایمن کافی است و برای سرویسهای خشک ( بدون مایع پر کننده) در سرویسهای مایع، حتی توپی بیرون جهنده نیز نیاز نیست.
0: Pressure gauge without blow-out device
S1: Pressure gauge with blow-out device
S2: Safety Pattern pressure gauge without baffle wall (non-solid front)
S3: Safety Pattern pressure gauge with baffle wall (solid front)
بر اساس استاندارد EN 837-2، در سرویسهای گاز و بخار اگر اندازه صفحه بیشتر از 100 میلیمتر و فشار بیشتر از 25 بار است ، آنگاه گیج فشار باید از نوع طراحی ایمن با صفحه محافظ جلو (کد طراحی S3) باشد
اگر اندازه صفحه کوچکتر از 100 میلیمتر و فشار بیشتر از 25 بار است، آنگاه گیج فشار باید از نوع طراحی ایمن و بدون صفحه محافظ جلو (کد طراحیS2) باشد.
برای گیجهای فشار پرشده با مایع در سرویسهای گاز و بخار با فشار کمتر از 25 بار، باید توپی بیرون جهنده یا صفحه پشت بیرون جهنده ( کد طراحی S1) روی گیج قرار گیرد.
برای گیج های فشار دیافراگمی و کپسولی الزامات طراحی ایمن ( کدهای طراحی S2 و S3 ) ضروری نیست.
اما استاندارد EN 837-3، توپی بیرون جهنده یا صفحه پشت بیرون جهنده را به عنوان طراحی ایمن (کد طراحی S1) به منظور حفاظت از اپراتور با آزادسازی گاز با فشار بالای داخل بدنه را در مواقع شکست المنت فشار، عنوان کرده است.
بر اساس استاندارد EN 837-3 ، توپی بیرون جهنده یا صفحه پشت بیرون جهنده (کد طراحی S1) برای گیجهای دیافراگمی و کپسولی پر شده با مایع ،اجباری و الزامی است.و باید نسبت به مسدود شدن با گرد و غبار یا کثیفی مقاوم باشد و فشار عملکرد آن از نصف فشار انفجار شیشه بیشتر نباشد.
گیج های فشار پر شده با مایع
گیج فشار می تواند با مایع پرشود تا لرزشهای نشانگر را به منظور خواندن راحت و آسان حذف کند.
همچنین پر کردن گیج فشار با مایع، به عنوان روان کننده برای اجزای متحرک عمل کرده و فرسایش آنها را کم می کند.
در مناطقی که تغییرات دمایی زیاد است، پر کردن گیج با مایع کمک می کند تا از تشکیل شبنم یا مه روی شیشه گیج جلوگیری شود.
پر کردن گیج فشار با مایع، از نفوذ رطوبت محیط به داخل بدنه جلوگیری و در نتیجه از المنت و اجزای متحرک در برابر خوردگی محافظت می کند.
گیجهای فشار پر شده با مایع در معرض افزایش فشار داخلی در اثر افزایش دما هستند، بنابراین گیجهای آب بندی و درز بندی شده باید به تجهیزات تخلیه به بیرون و اتمسفر مجهز باشند.
در هنگام شکستن یا ترکیدن المنت فشار، فشار داخل بدنه با سرعت بیشتری افزایش می یابد، در نتیجه استفاده از توپی بیرون جهنده یا صفحه پشت بیرون جهنده برای گیجهای فشار پر شده با مایع اجباری و الزامی است.
متداول ترین مایعات برای پر کردن گیج فشار گلیسرین و روغن سیلیکونی اند.
در محیط های بسیار سرد و یخبندان، روغن سیلیکونی به دلیل چسبندگی پایین حتی در دماهای پایین، عملکرد بهتری دارد و می تواند از اجزای متحرک در برابر یخزدگی محافظت کند.
اما گلیسرین و روغن سیلیکونی هرگز نباید برای سرویسهایی با مواد با خاصیت اکسیداسیون بالا مانند اکسیژن، کلوراین، اسید نیتریک و پراکسید هیدروژن استفاده شوند.
برای چنین سرویسهایی، مایعات فلورینه یا کلرینه مانند هالوکربن استفاده شود، در غیر این صورت گیج فشار نباید برای این سرویسها از نوع پر شده با مایع باشد.
رنج دمای عملکرد باید برای انتخاب مایع پر کننده مناسب، در نظر گرفته شود.
گیجهای فشار مخصوص اکسیژن
تماس اکسیژن با هیدوکربنها مانند روغن یا گریس باعث انفجار شدید می شود بطوریکه می تواند صدمات فاجعه بار جانی و مالی بجا بگذارد.
گیج های فشار برای سرویس اکسیژن نیازمند طراحی خاصی است که به آن گیج فشار اکسیژن گفته می شود.
برای پرکردن گیج های فشار اکسیژن باید از هالوکربن استفاد کرد، در غیر اینصورت نباید پر شوند.
بر روی صفحه مدرج گیج فشار اکسیژن باید عبارت “OXYGE CLEAN- USE NO OIL” درج شود.
